مطالعات عثمانی
پایگاه مطالعات عثمانی: انتشارات آلفای استانبول در ادامه انتشار مجموعه آثار احمد یاشار اوجاق، استاد سرشناس مطالعات عثمانی کتاب «ساری سالتیک، پیشوای حماسی اسلام عامه در بالکان» را منتشر کرد.
این اثر که در ۲۵۲ صفحه تالیف شده است ضمن پژوهش در مورد زندگی ساری ساتیک، به بررسی انتشار اسلام در منطقه بالکان، ریشه های مردم‌شناختی فهم اسلامی موجود در میان مسلمانان بالکان، نقش مسلمانان بالکانی در امپراتوری عثمانی، سیر تحول روایات مردمی مرتبط با ساری سالتیک، منقت نویسی های انجام شده در مورد او و بررسی سندی و دالی روایات مختلف مردمی در این مورد پرداخته است.
احمد یاشار اوجاق در این اثر خود ساری سالتیک را از منظر تاریخی هم ارج سنت پاتریک که در قرن پنجم میلادی مسیحیت را وارد ایرلند کرد میداند و از او به عنوان یکی از پایه های اسلامی شدن بالکان یاد می‌کند.
همچنین کتاب در مورد روایات مختلفی که در نسخه های مختلف سالتیک نامه آمده است به مداقه و صحت سنجی پرداخته است.
سالتیک نامه کتابی است حماسی در رابطه با حیات ساری سالتیک که همیشه در دربار پادشاهان عثمانی محترم دانسته شده و به هنگام پرورش و آموزش شاهزادگان به عنوان آیینه ای از یک زندگی برجسته مورد توجه قرار داشته است.
در سالتیک نامه زندگی ساری سالتیک به عنوان یک حکیم و یا فرمانده بزرگ، حوادث آن روزگار و دیدارهایش با شخصیتهای برجسته آن عهد نگاشته شده است.
ساری سالتیک یکی از حکیمان، عیاران و قهرمانان قرن ۱۳ میلادی است. تاریخ تولد و وفات وی اگرچه بطور دقیق مشخص نیست اما مورخین، در مابین سالهای ۱۲۱۰-۱۲۹۷ میدانند.
سالتیک نامه کتابی است که به امر جم سلطان، شاهزاده عثمانی و توسط ابوالخیری رومی به رشته تحریر درامده است. این کتاب داستان زندگی ساری سالتیک به آن صورتی است که در میان مردم نقل می شود.
نام اصلی وی محمد است. محمد به فرمان احمد یسوی از ترکستان راهی آناتولی می شود. وی در سرزمین آناتولی نام آور می شود و یکی از فاتحین آناتولی و شبه جزیره بالکان است. ابوالخیری کتاب سالتیک نامه را پس از ۸ سال سیر و سیاحت و به زبان ترکی ساده نوشته است. این اثر در حال حضار دارای شش نسخه است. این نسخه ها اکنون در کتاب خانه توپقاپی، کتابخانه ملی، کتابخانه خلیل بیگ در بُر (Bor)، کتابخانه دانشگاه استانبول و نیز کتابخانه خصوصی نجاتی دمیر قرار دارند.
این کتاب در زمینه چگونگی تاسیس امپراطوری عثمانی نیز اطلاعاتی را به خواننده خود می دهد که در کتب دیگر موجود نیست. سالتیک نامه همچنین در برگیرنده اطلاعات تاریخی در مورد روند گسترش اسلام در بالکان و اروپا است.
در کتاب سالتیک نامه شرح غزوات سید ساری سالتیک نوشته شده است. ساری سالتیک از نوادگان سید بطال غازی است. وی پس از دیدن یک رویا، به غاری می رود و مجسمه ای از سید بطال غازی و چند سلاح از حضرت حمزه را کشف می کند و به همین دلیل راهی نبرد با کفار می شود.
گفته می شود که ساری سالتیک دارای قابلیتهای ویژه ای بوده است. دین و زبان دشمنانش را بخوبی می دانسته است و با بکارگیری روش‌های مختلف به شهرها و کلیساهای آنان رفت و امد می کرده است. براساس سالتیک نامه، هویت دینی ساری سالتیک، بصورت یک مسلمان میانه رو در برابر مذاهب اسلامی ذکر شده است.
سالتیک نامه می نویسد که وی در آناتولی، دشت قبچاق، روم ایلی، شبه جزیره کریمه، سوریه، بالکان، اندولس، مصر، حبشه و حتی در چین، هند و اندونزی نیز مانند یک سیاح و یا یک جنگجو حضور داشته است.
مطابق اطلاعات ارایه شده در سالتیک نامه، حاجی بکتاش ولی، قاراجا احمد، تاپدوک امره، فقیه احمد، مولانای روم و ملانصرالدین از دوستان نزدیک وی محسوب می شوند.
بر اساس این روایت ها که البته در بخش قابل توجهی از آنها احمد یاشار اوجاق تشکیک های علمی می‌کند، ساری سالتیک، عثمان غازی موسس امپراطوری عثمانی را به ادیرنه دعوت می کند و بر کمر وی شال سفید می بندد و بر دستش یک قرآن می گذارد و از همه مسلمانان می خواهد تا در اطراف وی باشند و از او اطاعت کنند.
انتشارات آلفا پیش از این دو اثر “امپراتوری عثمانی و اسلام” با زیرتیتر “یک امپراتوری و یک دین” و “تصوف، ولایت و رهبران نامرئی کائنات” با زیر تیتر “رویکردی تاریخی، جامعه شناختی و انتقادی” را از این استاد سرشناس مطالعات عثمانی و علوی منتشر کرده بود.
در همین باره بخوانید:
