زندگی و نمونه آثار محمود جلال‌الدین افندی

پایگاه مطالعات عثمانی: محمود جلال الدین افندی،خطاط عثمانی در منطقه داغستان قفقاز متولد شد. اگرچه تاریخ تولد وی نامعلوم است، اما می توان حدس زد که وی در حدود سال ۱۱۶۳ (۱۷۵۰) به دنیا آمده، زیرا وی دارای یک مرقع عالی است که در سال ۱۱۸۸ (۱۷۷۴) نوشته شده است. گفته می شود که محمود جلال الدین که به همراه پدرش محمد افندی، از شیوخ نقشبندی، به استانبول مهاجرت کرده بود، می خواست نزد استادان قرن هجدهم آق ملاعمر، عبداللطیف، یاماقزاده صالح و ابوبکر رشید، خطاطی را تمرین کند، اما اساتید بدلیل رفتارهای مغرورانه و لجوجانه اش، او را بعنوان طلبه نپذیرفتند. به همین دلیل، او با مشاهده آثار شیخ حمدالله و حافظ عثمان با تلاشش، هنر خود را توسعه داد و به درجه استادی رسید. از آثار وی میتوان فهمید که وی گاهاً با امضای محمود المودود خطاطی میکرد (آرشیو موزه کاخ توپکاپی، گنجینه امانات، شماره ۲۷۳؛ گوزل یازیلار، شماره ۳۲۲-۳۲۹). اما بعداً نام محمود جلال الدین را ترجیح داد. نوشته های عالی وی در قالب های مصحف، انعام شریف، اوراد شریفه، کتاب های دعا، مصراع، مرقع، حلیه و لوحه بسیار است که در موزه ها و مجموعه ها موجود هستند. مصراع ها و مرقع هایی که به تقلید از آثار خوشنویسان قدیمی نوشته است نیز قابل توجه است. با این حال، خط ثلث جلی به دلیل بیان خشن و راکد و همچنین ضعف حرکه ها، نمی تواند در برابر رفتار کاملا پویا مصطفی راقم مقاومت کند. با این حال، برخی از خوشنویسان آن دوره به دلیل اینکه سلطان عبدالمجید خوشنویسی را  از محمود طاهر افندی که از شاگردان برجسته محمود جلال الدین بود یاد میگرفت، برای مدتی این راه را ادامه دادند، اما با مرگ سلطان عبدالمجید، بیشتر آنها به طریق مصطفی راقم بازگشتند. نوشته های ثلث جلی بر روی سنگ مرمر مقبره مهرشاه والده سلطان در ایوب، مورخ ۱۲۰۷ (۱۷۹۳)، متعلق به محمود جلال الدین است. اگرچه هیچ منبعی مبنی بر اینکه وی در دیوان همایون منصبی گرفته وجود ندارد، اما مصراعی که وی با دیوان نوشته و امضا کرده نشان می دهد که وی در این خط نیز بسیار موفق بوده است.

محمود جلال الدین افندی در حالی که در منطقه ایستاوروز در تنگه بسفر (محله عبدالهه آغای بیگلربیگی فعلی) زندگی میکرد، در سال ۱۲۴۵(۱۸۲۹) درگذشت و در محل حظیره خانقاه شیخ مراد در نزدیکی ایوب سلطان به خاک سپرده شد. اگرچه محل قبر وی مشخص نیست اما سنگ قبر وی هنوز در خانقاه حفظ شده است. اسما عبرت، همسر محمود جلال الدین افندی نیز یکی از زنانی است که در هنر خوشنویسی نامی ازخود بر جای گذاشته است.

 

همچنین ببینید

مجموعه آهنگ‌های سلاطین عثمانی (۱۶)؛ بوسه‌لیق سازنده

پایگاه مطالعات عثمانی: در ادامه معرفی آهنگ‌های ساخته شده توسط پادشاهان عثمانی به معرفی قطعه …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *