مطالعات عثمانی
پایگاه مطالعات عثمانی: سلطان عبدالحمید دوم که یکی از پرحاشیه‌ترین و تاثیرگذارترین پادشاهان عثمانی است در کودکی تحت نظارت پدرش، سلطان عبدالمجید زبان‌های عربی، فارسی و فرانسوی را آموخت. او در دوره سلطنت سی و اندی ساله‌اش نظام آموزشی عثمانی را جهش داده میزان سواد عمومی را افزود. او به این ترتیب اساسا بنیان پیدایش روشنفکران عصر مشروطه دوم و نیز دوره جمهوریت را فراهم آورد. او شخصیتی آرام، ساکت و سنگین داشت و علاقه قابل توجهی به هنر، موسیقی و ادبیات از خود نشان می‌داد و بخش قابل توجهی از وقت خود را به مطالعه آثار مختلف می‌گذراند. از این رو سلطان عبدالحمید از جمله پادشاهانی است که کتابخانه قابل توجهی برای خود داشت. این علاقمندی او به حوزه ادبیات و نیز تلاش او برای پیگیری مطبوعات روز جهان باعث شد تا او واحد ترجمه‌ای در کاخ برای خود ایجاد کند. این واحد ترجمه در واقع مرکز مونیتورینگ اخبار و ادبیات اروپا بود و مدیریت آن را شخصیت‌های مهمی همچون صدراعظم حقی پاشا؛ سری بیگ، مدیر رسومات؛ دبیران بخش ترجمه وزارت خارجه نشان افندی و صفر افندی بر عهده داشتند. آثار ترجمه شده در این مرکز به صورت روزانه هر عصر برای پادشاه خوانده می‌شد که نسخه‌های دستنویس این ترجمه‌ها امروز در کتابخانه نسخ نایاب دانشگاه استانبول نگه داری میشود.
سلطان عبدالحمید علاقه قابل توجهی به رمان‌های پلیسی و سفرنامه‌ها داشت و از این رو شناخته شده‌ترین نمونه‌های این دو ژانر ادبی در واحد ترجمه کاخ ترجمه می‌شد. بخش مهمی از این آثار ترجمه شده در شورش ۳۱ مارس که بخشی از سپاهیان عثمانی علیه عبدالحمید شوریده و کاخ او را مورد حمله قرار دادند به یغما رفت. اما با این وجود بر اساسا بقایای موجود و نیز برخی اسناد میتوان گفت که موضوعات اصلی کتابخانه اختصاصی سلطان عبدالحمید ۱) آثار مربوط به دولت عثمانی در زبان های غربی ۲) روزنامه‌های مهم اروپایی ۳)رمان و داستان ۴) کتابهای جغرافیا و سیاحتنامه ها بوده است.
در باره شورش ۳۱ مارس بخوانید: واقعه ۳۱ مارس؛ عصیان علیه مشروطه عثمانی
سلطان عبدالحمید که علاقه فراوانی به آثار ادبی مدرن و رمان‌ها داشت. او بانی ترجمه آثار فراوانی از زبان های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، روسی، اسپانیولی، عربی و فارسی به ترکی شد که تعداد این آثار بالغ بر هزار و پانصد اثر میشود.
از میان این آثار ترجمه شده عبدالحمید علاقه خاصی به آثار سِر آرتور کانن دویل داشت که خالق مجموعه داستان های شرلوک هلمز بود. این علاقمندی عبدالحمید به آثار دویل به حدی بود که دستور ترجمه تمام آثار او را می‌دهد و در نتیجه این علاقه او را لایق دریافت نشان افتخار عبدالمجیدی می‌داند. شیوه استدلال استقرایی و ریزبینی در خصوص سرنخ‌ها از جمله جنبه‌های جذابیت آثار دویل برای سلطان عبدالحمید بود.
برای مطالعه حوزه های علاقمندی سلطان عبدالحمید و فهم هدف او از ترجمه آثار لیستی از برخی کتابهای ترجمه شده از سوی بخش ویژه ترجمه کاخ پادشاهی او در زیر تقدیم خوانندگان میشود:
رمان های پلیسی:
ماری ناوری: اتاق شماره هفت
جولیس مری: واگن شماره ۳۰۳
پییر زاکون: اسرار اتحادیه کارگران
لوی لنوار: اسرار بیابان های آمریکا
کوویل داویس: بیوه زن آمریکایی
آرتور کانن دویل: شرلوک هلمز
آرتور کانن دویل: دستگیری یک گروه تبه کار از سوی شرلوک هلمز
امیل گابوریو: طناب گردن
اوژن روستان: کیف اسناد یک کمیسر
پائول لیندنبرگ: پلیس برلین و جنیاتکاران
سفرنامه ها:
لوسندال: سیاحانامه آلاسکا
اوتو کریندر: قبائل مختلف آفریقایی
ماتدات گارانسی: سفر در کوه های آند آمریکا
لابوردونه: سیاحتنامه میانمار
ادوارد یونواک: سفری مهم در شرق دور
شارل روژه: سیاحتنامه ماداگاسکار جنوبی
آگوست تریویه: سفر از فلوریدا به آلاسکا
جولس گروس: سفر در آشانتیه آفریقا
ژان دبوفسکی: سفر دبوفسکی در صحرای چاد
بنژییر: سیاحتنامه کنگو در آفریقا
کتابهای جغرافیا:
کروو: به درازای رود آمازون (اثر اختصاص به شرح وضعیت جغرافیایی آمریکای جنوبی دارد)
پائول بورژه: قاره آمریکا
آمازی: از آنورس تا بانزیوی (شرح جغرافیایی مکزیک امروزی)
ویلهلم بردروف: تحقیقات جغرافیایی و جهان شناختی در سال ۱۹۰۳
آلفونس: در سرزمین هوگار
آرنولد: سفر به کلمبیا
بروسلر: سفر در سنگال
شارل هابور: از تبت تا آسیای میانه
آثار تاریخی:
کارل موسمان: جنگ علیه پادشاه اوالامو
واسیلی ورستشاکن: سفر اول ناپلئون به روسیه
ادوراد آگلیستون: تاریخ داخلی جامعه آمریکا و اهالی آن
پیشون: محاصره سفارتخانه ها در پکن
هیتومی: نمونه هایی از اخلاق و ساختار جامعه ژاپن
لاژون دیران: شیوه نجات یک حکومت
هورفر ورس: جنگ داخلی آمریکا
کتابهای داستان:
آدولف بلو: آلفونسین
سوکولوف: جنایت بی مکافات
جولیس ماری: قاتل بی خبر
روبرت کولروژ: خانه سایه دار زن بیوه
فردریک نتو: یک میدان در فلمنک
امیل لوران: جنایت سالهای ۱۸۸۹ و ۱۸۹۰
لوستاو برنت: جناب یک وارث محروم از ارث
هانس بلوم: یک جامعه معمم
گابریل فری: عشق به طلا
روبرت آلن: اشتباه یک بازجو
محبوبترین نویسندگان:
از میان نویسندگان مختلفی که از آنها کتاب ترجمه شده است به ترتیب تعداد اثر میتوان به افراد زیر اشاره کرد:
آرتور کانن دویل: ۵۹ کتاب
مونتپین: ۲۰ کتاب
بووا گویا: ۱۵ کتاب
ماری: ۱۴ کتاب
مارینونی: ۱۱ کتاب
بوویر: ۱۰ کتاب
زاکون: ۹ کتاب
از میان آثار ترجمه شده زبان فرانسوی با ۶۹۷ اثر بیشتر تعداد کتاب ترجمه شده را به خود اختصاص داده است. پس از آن نیز زبان های آلمانی (۱۰۴ اثر)، انگلیسی (۸۵ اثر) و روسی (۱۴ اثر) قرار دارند.
این مطلب از سایت فرهنگی فکریات اقتباس و ترجمه شده است.
در همین باره بخوانید:
هشدار عبدالحمید به ماموران خود: اگر صهیونیست‌ها وارد بیت‌المقدس شوند، قطعاً تشکیل دولت می‌دهند
حـکایت اصلاحات در امپراتوری عثمانی؛ از ریشه تا لاله
اندیشه‌ها و فعالیت‌های سیاسی ترکان جوان
عثمانی گرایی در امپراتوری عثمانی
