پایگاه مطالعات عثمانی: نخستین بار در جهان اسلام ، تکیه به معنای اقامتگاه صوفیان به کار رفته و با مکانهای دیگری همچون رباط، زاویه، خانقاه ، دُوَیره و لنگر مشابهت داشته است. [۱][۲][۳] تکیههای صوفیان از حدود سده هشتم و بیشتر در قلمرو عثمانیان رایج شد و همانند نهادهای مشابه، …
بیشتر بخوانید »بایگانی/آرشیو برچسب ها : تصوف
بابا در میان ترکان
پایگاه مطالعات عثمانی: بابا ، واژه فارسی به معنای پدر. این واژه که در اصل از زبان کودکان گرفته شده در بسیاری از زبانها مشترک است و علاوه بر صورت «بابا» بدین صورتها نیز دیده می شود: با «پ »، مانند papa در انگلیسی و فرانسوی و ایتالیایی ؛ با …
بیشتر بخوانید »اسلام گرایی عثمانی در حوزه اندیشه
پایگاه مطالعات عثمانی: جنبش اسلام گرایی مبتنی بر این اندیشه است که مقابله موثر در برابر تهدیدات ناشی از تمدن مدرن اروپا علیه جهان اسلام تنها با ساختن دنیایی بر اساس برداشت متناسب با الزامات مدرنیزاسیون و تحت هدایت دین امکان پذیر خواهد بود. چنین دریافتی از مدرنیسم، وجه تمایز …
بیشتر بخوانید »اثری جدید برای شناخت جهان معنوی آناتولی
پایگاه مطالعات عثمانی: کتاب «عبدالقادر گیلانی؛ زندگی، آثار، دیدگاهها» نوشته دلاور گورر با ترجمه داود وفایی توسط نشر مولی منتشر و راهی بازار نشر شد. کتاب «عبدالقادر گیلانی؛ زندگی، آثار، دیدگاهها» نوشته دلاور گورر بهتازگی با ترجمه داود وفایی توسط نشر مولی منتشر و راهی بازار نشر شده است. «حروفیه»، …
بیشتر بخوانید »سنت مثنویخوانی و مثنویخانهها در استانبول
پایگاه مطالعات عثمانی: تأثیر مولانا جلال الدین رومی در زندگی فرهنگی ترکیه محدود به “طریقت مولویه” که با نام خود او رواج یافته است نیست. خواندن و تفسیر شفاهی و کتبی مهمترین میراث مولانا، یعنی مثنوی، دامنه ای گسترده و عمیق در جامعه ترکیه به همراه داشته است. افرادی که …
بیشتر بخوانید »محمدطاهر بُروسهلی؛ کتابشناس بزرگ دوره متاخر عثمانی
بُروسهلی، محمدطاهر (۱۲۷۸-۱۳۴۴ ق / ۱۸۶۱-۱۹۲۵ م)، زندگینامهنویس و کتابشناس ترک در اواخر عصر عثمانی. وی در بروسه (بورسا) به دنیا آمد (کورداکول، ۴۱۳؛ بانارلی، ۱۰۷۸). پدر بزرگش محمدطاهر پاشا از فرماندهان گارد ویژۀ سلطان عبدالمجید (سل ۱۲۵۵-۱۲۷۷ ق / ۱۸۳۹-۱۸۶۱ م) بود که همراه خانوادهاش در شهر بروسه اقامت …
بیشتر بخوانید »اخیبابا؛ جایگاهی در میانه اصناف و تصوف
اَخی بابا، عنوان رئیس صنف دباغان و سراجان در امپراتوری عثمانی که گاه به رؤسای دیگر صنفها نیز اطلاق میشد (پاکالین، I/ ۲۹). گروهی را که از خلق کناره گرفته، و گوشهنشینی اختیار کرده بودند، ترکها به سبب زهد آنان بابا، یا دَدَه (پدر) میگفتند (هامر پورگشتال، I/ ۱۱۵) و در سازمان اخیها …
بیشتر بخوانید »اخی اِوران؛ پایهگذار طریقت اخیلیق در آناتولی
اَخی اِوْران، ابوالحقایق نصیرالدین محمودبن احمد (۵۶۶-۶۵۹ق/ ۱۱۷۱-۱۲۶۱م)، پیر صنف دباغان ترک و پایهگذار طریقت اخی لیق که در آناتولی به اخی اوران [۱]معروف است (مجدی، ۳۳؛ چاغاتای، ۴۱, ۴۹). اگرچه وی شخصیتی تاریخی است و گُلشهری سرایدۀ مثنوی «کرامات اخی اوران طاب ثراه» از اشنایی نزدیک خود با او یاد کرده (تشنر، ۳۱, ۳۴)، …
بیشتر بخوانید »قره ابدال؛ میراثدار مولویه در شعر فارسی و حب اهلبیت
اَبْدال، شاعر متصوّف تُرک، متخلّص به ابدال و معروف به «قره ابدال شمسی» (۱۲۴۴-۱۳۰۳ ق / ۱۸۲۸-۱۸۸۶ م) که به زبان فارسی نیز شعر میسرود. وی در شهر قونیه و در خانوادهای فقیر زاده شد. نامش سلیمان و نام پدرش عثمانی بود (اینال، TDEA; 5 / 1768). به علت فقر در کودکی …
بیشتر بخوانید »