جودَت، عبداللّه،از بنیانگذاران حزب اتحاد و ترقی،از فعالان جنبش ترکهای جوان *، نویسنده، مترجم، پزشک و شاعر. وی در ۳ جمادی‌الاولی ۱۲۸۶ در شهر عربگیرِ دیار بکر، در خانواده‌ای کُرد به دنیا آمد. در مدارس نظامی شهر معمورهالعزیز (اِلازیغ) و استانبول تحصیل کرد. وی در دوره تحصیل در مدرسه طبیه …
بیشتر بخوانید »
بُروسه‌لی، محمدطاهر (۱۲۷۸-۱۳۴۴ ق / ۱۸۶۱-۱۹۲۵ م)، زندگی‌نامه‌نویس و کتاب‌شناس ترک در اواخر عصر عثمانی. وی در بروسه (بورسا) به دنیا آمد (کورداکول، ۴۱۳؛ بانارلی، ۱۰۷۸). پدر بزرگش محمدطاهر پاشا از فرماندهان گارد ویژۀ سلطان عبدالمجید (سل ۱۲۵۵-۱۲۷۷ ق / ۱۸۳۹-۱۸۶۱ م) بود که همراه خانواده‌اش در شهر بروسه اقامت …
بیشتر بخوانید »
بُسْتان‌زاده، خاندانی از عالمان عثمانی در سده‌های ۱۰-۱۱ق / ۱۶-۱۷م. افراد این خاندان به دانش، قاضیگری و شیخ‌الاسلامی معروفند: ۱. مصطفى‌افندی (۹۰۴-۹۷۷ق / ۱۴۹۹-۱۵۷۰م)، معروف به «بستان»، بنیادگذار خاندان (ثریا، ۴ / ۳۷۶؛ بروسه‌لی، ۱ / ۲۵۳)، حنفی مذهب و ملقب به مصلح‌الدین رومی (علی بن بالی، ۳۹۵؛ ابن عماد، …
بیشتر بخوانید »
بِیرامْ پاشا، یا بایرام پاشا (د ۱۰۴۸ق /۱۶۳۸م)، دولتمرد و صدراعظم دولت عثمانی در زمان فرمانروایی مراد چهارم، هفدهمین سلطان عثمانی (سل ۱۰۳۲-۱۰۵۰ ق /۱۶۲۳-۱۶۴۰ م). وی در استانبول متولد شد و مدارج ترقی را در تشکیلات ینی چریها پیمود و به مقام فرماندهی این سپاه نیز رسید (شیخی، ۱ …
بیشتر بخوانید »
اُروچْ بِیک (د پس از ۹۰۷ق/ ۱۵۰۱م)، فرزند عادل، یکی از نخستین وقایع‌نگاران دورۀ عثمانی. از زندگی او آگاهی چندانی در دست نیست. از وقف نامه‌ای که از وی در بایگانی نخست‌وزیری ترکیه محفوظ است (نک : بلدیسنو، ۳۶۲، ۳۶۰) و نیز از «دیباچۀ» تواریخ آل عثمان بر می‌آید که پدرش ابریشم فروش بوده، و …
بیشتر بخوانید »
اَبْدال، شاعر متصوّف تُرک، متخلّص به ابدال و معروف به «قره ابدال شمسی» (۱۲۴۴-۱۳۰۳ ق / ۱۸۲۸-۱۸۸۶ م) که به زبان فارسی نیز شعر می‌سرود. وی در شهر قونیه و در خانواده‌ای فقیر زاده شد. نامش سلیمان و نام پدرش عثمانی بود (اینال، TDEA; 5 / 1768). به علت فقر در کودکی …
بیشتر بخوانید »
مطالعات عثمانی