اثری جدید در حوزه مطالعات روابط دین و دولت در عثمانی

پایگاه مطالعات عثمانی: کتاب مشهور ابوالسعود افندی از کولین امبر به ترکی ترجمه شد.

اگرچه غربیان سلطان سلیمان اول را به دلیل عظمتی که امپراتوری عثمانی در دوره حاکمیت او به دست آورد با عنوان سلیمان محتشم می‌شناسند اما در ادبیات تاریخی عثمانی از او به عنوان سلیمان قانونی یاد می‌شود. این تعبیر به دلیل تحولی است که نظام دیوانی و حقوقی عثمانی در دوره او از سر گذرانده و به این ترتیب با تحولاتی که در فهم از رابطه قدرت و فقه در ساختار حاکمیتی عثمانی رخ داد فقه حنفی نیز مرحله قابل توجهی از تکون و تحول را پشت سر گذاشت.

در این تحولات علمی، دیوانی و فکری شیخ الاسلام عصر، ابوالسعود افندی از جایگاه ویژه ای برخوردار بود. از نظر بسیاری از مورخان او با استفاده از توان فقهی و علمی خود و نیز نفوذی که در ساختار حاکمیتی و نزد پادشاه به دست آورده بود توانست نظام قانون گذاری و فهم از فقه حکومتی را در دولت عثمانی متحول کرده به سمت وحدت میان قانون و شریعت حرکت کند.

کولین امبر، تاریخ نگار و عثمانی پژوه شناخته شده انگلیسی در اثر «ابوالسعود افندی در میانه شریعت و قانون؛ حقوق اسلامی در عثمانی» به ارزیابی این نظریه مشهور در میان عثمانی پژوهان پرداخته است. او با اساتفاده از زندگی نامه ها، فتاوا و رسائل به جا مانده از ابوالسعود افندی تلاش کرده است تا میزان تاثیرگذاری او در کارکدی حقوقی دولت عثمانی و نوآوری های فقهی او در فقه حنفی را بازخوانی کند.

این کتاب که برای نخستین بار در سال ۱۹۹۷ با عنوان «Ebu’s-su‘ud: The Islamic Legal Tradition» از سوی انتشارات دانشگاه ادینبورگ منتشر شده بود، به قلم مرتضی بدر به ترکی ترجمه و از طرف انتشارات کتبه در استانبول در ۴۲۰ صفحه منتشر شده است.